Doping - zaprzeczenie naczelnej idei sportu

Na jakie jeszcze wyżyny trzeba będzie się wspiąć, by dalej przebiec, dłużej wytrzymać, wyżej skoczyć?

Doping. Metoda stosowana w celu osiągnięcia przez sportowca jak najwyższych wyników. Teoretycznie i praktycznie jest czynnikiem niewątpliwie szkodliwym dla zdrowia. Problem dopingu dotyczy nie tylko aspektu medycznego, ale i społecznego. Doping jest zjawiskiem społecznie nieakceptowanym, zakazanym i karalnym. I chyba najważniejsze – to całkowite zaprzeczenie naczelnej idei sportu.

Dzisiaj wyniki w sporcie są bardzo wyśrubowane, tym samym zupełnie naturalnie nasuwa się pytanie: na jakie jeszcze wyżyny trzeba będzie się wspiąć, by dalej przebiec, dłużej wytrzymać, wyżej skoczyć? Dziś w sporcie niezaprzeczalnie dominuje zasada: być skutecznym za wszelką cenę. Najważniejsze jest osiągnięcie celu i nie ma znaczenia, jaką cenę trzeba będzie za to zapłacić. Zarówno materialne, jak i społeczne gratyfikacje związane z sukcesem sprawiają, że pokusa sięgnięcia po preparaty dopingujące staje się coraz większa.

W naszych oczach sportowiec jest reprezentantem pewnej grupy społecznej, mało tego, jest swego rodzaju aktorem widowiska, jakim jest niewątpliwie sport. I tak, będąc pod ogromną presją zwycięstwa za wszelką cenę, traktuje się zawody jak bezwzględną rywalizację, którą trzeba wygrać wszelkimi możliwymi sposobami. O tym, jak silna jest wiara człowieka w niezwykłą moc niektórych magicznych substancji, świadczą chociażby motywy cudownych specyfików pojawiające się niemalże wszędzie. Baśnie, legendy, filmy, a nawet kreskówki pełne są rozmaitych różnorodnych preparatów dających moc. I tak np. łagodny jak baranek Mr Jekyll z powieści Roberta Louisa Stevensona, po wypiciu opracowanej przez siebie mikstury, zmienia się w agresywnego Mr Hyde’a. Tak naprawdę już od najmłodszych lat młodemu człowiekowi wpaja się, że aby stać się lepszym, trzeba wziąć to ,,coś.” Świetnym przykładem są chociażby Gumisie, które po wypiciu soku z gumijagód, nabierają niezwykłych mocy.

Coraz częściej w mediach słyszymy o aferach dopingowych. Coraz więcej pojawia się informacji o najnowszych metodach czy preparatach, które rzekomo w 100% zagwarantują sukces na arenie sportowej i zajęcie wymarzonego I miejsca. I tak zaczyna sypać się na naszych oczach mit, że sport był niegdyś kojarzony ze zdrowiem, wychowaniem, a także z etosem dzielności i zasady fair play. Stosowanie dopingu z pewnością jest zaprzeczeniem naczelnej idei sportu. Doping zamazuje efekty treningu i w dużym stopniu degraduje również rolę trenera.

Poruszając temat dopingu, możemy przytoczyć setki, jeśli nie tysiące przykładów sportowców u których wykryto środki wspomagające. O ironio, nie można oprzeć się wrażeniu, jakoby kobiety bardziej boleśnie niż mężczyźni odczuwały skutki stosowania owych specyfików. Wystarczy przytoczyć kilka sławnych nazwisk. I tak np. nie sposób pominąć słynnej sprinterki Florence Griffith, której to przypadek gwałtownego wzrostu masy mięśniowej, siły oraz przede wszystkim szybkości, wiąże się z typowymi konsekwencjami stosowania sterydów. Florence zmarła nagle i tragicznie. Lekarze domniemywali, iż śmierć spowodowana była stosowaniem ogromnej ilości sterydów.

Kobiety zdecydowanie gorzej w porównaniu do mężczyzn, znosiły ,,potknięcia” w swej karierze sportowej.  Wydawać by się mogło, że mężczyźni prawie zawsze spadali na cztery łapy. Kolejna - chyba trochę już zapomniana świetna biegaczka – Katrin Krabbe niewątpliwie zapisała się w historii jako symbol dopingowego światka. Dwukrotna Mistrzyni Europy wpadła, bo stosowała środka przeznaczone do tuczenia bydła! Jakby tego było mało, bardzo długo procesowała się z Niemieckim Związkiem LA o odszkodowanie z tytułu zawieszenia kariery. Chodziło rzecz jasna o pieniądze. Sport traktowała wyłącznie w kategoriach materialnych. Proces oczywiście przegrała. Kolejne nazwisko i kolejna kobieta. Olimpijska sprinterka Marion Jones została skazana na pół roku więzienia za składanie fałszywych zeznań w trakcie procesu, w którym oskarżano ją o stosowanie dopingu. W końcu przyznała się i zakończyła karierę. W jednym z wywiadów mówiła: ,,Zhańbiłam siebie i mój kraj, wybaczcie”…Co za tupet!

Doping sprawia, że sport zamiast wychowywać, wypacza. Zasada fair play zanika, nie stanowi ani najwyższej wartości, ani naczelnej zasady moralnej dla żadnej ze znanych mi dziedzin sportu. A zupełnie realnie rzecz biorąc, nie wydaje mi się prawdopodobne, aby problem dopingu można było rozwiązać w jakiś idealny sposób. Czy możemy zatem coś zrobić, aby zatrzymać dopingową maszynę wspomagaczy? Być może uświadomienie społeczeństwa, że zwycięstwem może być również drugie miejsce, które jest zwykle uważane za ogromną porażkę. Może warto osiągnąć nawet najmniejszy sukces, ale za to zgodnie z pewnymi zasadami i  regułami? Przecież żeby wygrać, niekoniecznie trzeba oszukać! Pewne jest, że wojny z dopingiem nie wygramy, ale możemy stoczyć kilka bitew, które w przyszłości przyniosą pozytywne efekty. Powinniśmy uczyć się gry ze sobą, pokonywania własnych granic, dążenia do doskonałości i podnoszenia poprzeczki coraz wyżej. Rywalizowanie z samym sobą nie daje efektu porażki, ale pozwala stać się lepszym… Lepszym bez wspomagaczy…

Magdalena Kędziak
(magdalena.kedziak@dlalejdis.pl)