Witamina C. Jakie ma znaczenie dla naszego zdrowia?

Popularna witamina C to kwas askorbinowy lub dehydroaskorbinowy, czyli produkt, dzięki któremu uświadomiono sobie znaczenie witamin dla zdrowia człowieka. Najwięcej osób kojarzy ją z wspomaganiem organizmu w walce z przeziębieniem. Jednak to nie jej jedyna funkcja. Witamina C ma zdecydowanie większe znaczenie dla naszego zdrowia niż tylko wzmacnianie odporności.

Witamina C a przeziębienie

Witamina C bardzo często wykorzystywana jest przy leczeniu przeziębienia. Jej zadaniem nie jest oczywiście zwalczanie infekcji. Witamina C aktywizuje nasz system immunologiczny, by lepiej poradził sobie ze zwalczaniem choroby. Jej rolą jest za to poprawa odporności naszego organizmu.

Rola witaminy C w organizmie

Ważną funkcją witaminy C jest wpływ na wytwarzanie i zachowanie kolagenu, z którego wytwarzana jest tkanka łączna. Co to dla nas oznacza? Kolagen znajduje się w kościach, zębach, stawach, mięśniach, ścięgnach, rogówce oka, a także w skórze i naczyniach krwionośnych. Dzięki kolagenowi - pośrednio przy pomocy witaminy C, rany i złamania łatwiej się goją, ustępuje krwawienie dziąseł, a sińce wolniej się tworzą.

To nie jedyne zbawienne działanie witaminy C. Witamina dobry wpływ ma również na nasze serce. Odpowiednia dawka spożycia witaminy C reguluje działanie układu krwionośnego oraz produkcję cholesterolu - obniża poziom cholesterolu we krwi, co chroni przed miażdżycą i chorobą wieńcową. Obniża także ciśnienie krwi, więc wskazana jest dla osób z nadciśnieniem.

Dla cukrzyków i osób zestresowanych

Witamina C ma wpływ na prawidłowe funkcjonowanie systemu nerwowego i produkcję hormonów stresu. Napięcie nerwowe powoduje szybsze wydalanie witaminy C, więc osoby mocno zestresowane potrzebują więcej tej witaminy. Poza tym przyczynia się do przekształcania tryptofanu w hormonopodobną serotoninę, która wzmacnia koncentrację, łagodzi ból, poprawia sen oraz ułatwia pokonywanie depresji i radzenia sobie ze stresem. Konieczna jest także dla cukrzyków, ponieważ wpływa na poziom glukozy we krwi.

Witamina C jako przeciwutleniacz

Przeciwutleniacze, m.in. witamina C, chronią nasz organizm przed wolnymi rodnikami tlenu, które mogą powodować uszkodzenia komórek, ich błon oraz DNA. Zmniejsza to prawdopodobieństwo powstania zmian nowotworowych. Istnieje zresztą teoria mówiąca, że witamina C pomaga w walce z nowotworem. Badacze z Uniwersytetu w Kansas twierdzą, że dożylne podawanie dużych dawek witaminy C chorym na raka przyspiesza zabijanie komórek nowotworowych, a także łagodzi efekty chemioterapii. Inni naukowcy przekonują, że witamina C spowalnia proces tworzenia się przerzutów, dzięki zwiększaniu aktywności komórek NK oraz limfocytów T i B.

Witamina C w kosmetykach

Wolne rodniki uszkadzają również komórki skóry, więc witamina C jako przeciwutleniacz chroni skórę przed działaniem promieni UV, zmniejsza powstawanie oparzeń słonecznych oraz spowalnia starzenie się skóry. Witamina C jest dodawana do kosmetyków, które są odpowiedzialne za przywracanie jędrności skórze oraz likwidowanie rozstępów.

Niedobór i nadmiar witaminy C

Najgroźniejszą chorobą, która wywołuje niedobór witaminy C, jest szkorbut. Sama nazwa kwasu askorbinowego oznacza "bez szkorbutu" (łac. a - brak; scorbutus - szkorbut). Oprócz tego może dojść do rozwoju niedokrwistości, zmian w kościach, wywołać astmę oraz choroby wywołane uszkodzeniami wolnych rodników.

Mały niedobór witaminy C może spowodować ogólne osłabienie organizmu, brak apetytu, szybkie męczenie się, skłonność do siniaków, krwawienie dziąseł, trudność w gojeniu się ran oraz bóle mięśni i stawów.

Badania nie wskazały na toksyczność nadmiaru witaminy C, ponieważ organizm sam reguluje poziom tego składnika, wydalając zbyt duże ilości wraz z moczem.

Zwiększoną dawkę witaminy C potrzebują kobiety w ciąży, w okresie karmienia piersią, stosujące środki antykoncepcyjne, ludzie starsi, osoby aktywne fizycznie oraz palacze, a także ci żyjący w dużych miastach, ponieważ witaminę C niszczy tlenek węgla, którego sporo jest w zanieczyszczonym powietrzu.

Gdzie szukać witaminy C?

Witamina C głównie występuje w owocach i warzywach. Najwięcej jest jej w warzywach kapustnych i owocach jagodowych, sporo występuje jej w ziemniakach, a także w żółtych i zielonych warzywach oraz owocach. Warto zwrócić uwagę, że witaminy C jest zdecydowanie więcej np. w papryce, porzeczkach czy brukselce niż w cytrynie. W produktach zwierzęcych znajdują się jedynie śladowe ilości witaminy C.

Anna Osuch
(anna.osuch@dlastudenta.pl)

Fot. 1,2 Wiki Commons
Fot. 3 pixabay.com