Otyłość to choroba

Zbliża się lato. Kolorowe magazyny alarmują, iż mamy tylko 2 miesiące by zrzucić kilka kilogramów i móc zadowolone paradować w seksowych szortach czy skąpym bikini nad Bałtykiem. Jednak otyłość to nie tylko problem estetyczny. Przede wszystkim może być niebezpieczna dla zdrowia.

W rzeczywistości około 50% Europejczyków ma nadwagę lub cierpi na otyłość. Przybieranie na wadze przez mieszkańców starego kontynentu ma poważne konsekwencje zdrowotne. U podstaw tej epidemii leży coraz powszechniejsza wysokoenergetyczna dieta przy jednoczesnym siedzącym i pasywnym trybie życia. Amerykanie byli pierwsi, ale my również jesteśmy zagrożeni procesami miażdżycowymi, nadciśnieniem tętniczym, niewydolnością oddechowo-krążeniową, żylakami, obrzękami, zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa i stawów a także potliwością, która powoduje odparzenia i trudno gojące się rany w fałdach skóry. Jak wykazały badania ostatnich lat, nowotwory znacznie częściej występują u ludzi otyłych. U otyłych kobiet stwierdzono większe ryzyko zachorowania na raka piersi i trzonu macicy, u mężczyzn - na raka okrężnicy i gruczołu krokowego.

Pamiętajcie, że problem otyłości dotyczy nie tylko kobiet. Nie należy również upraszczać, iż osoby otyłe są po prostu leniwe i jedyne czynności, które wykonują to przygotowanie kolejnego posiłku albo pochłanianie porcji XXL w Fast foodach. Są, bowiem różne powody, które powodują taki stan.

Czynniki dziedziczne
Skłonność do otyłości dotyczy często całych rodzin. U 70% osób otyłych przynajmniej jedno z rodziców było otyłe. Dokładny mechanizm występowania tego typu otyłości pozostaje nieznany; wiadomo, że w procesie powstawania otyłości jest zaangażowanych kilka genów wpływających na przyjmowanie pokarmów i wydatkowanie energii.

Czynniki psychologiczne
Otyłość można traktować jako formę uzależnienia, innymi słowy utraty kontroli nad jedzeniem. Otyłość negatywnie wpływa na jakość życia, bywa, że osoba otyła stroni od kontaktu z ludźmi, boi się ich odrzucenia. Paradoksalnie, otyłość może stać się sposobem na życie, wygodnym wytłumaczeniem wszelkich osobistych niepowodzeń, samo jedzenie zaś może być pocieszeniem, sposobem na odreagowanie złości, smutku, czy też sposobem na nudę. Typowa dla ludzi otyłych jest złudna nadzieja, że wszystko w życiu się uda, jeśli tylko się schudnie. Bywa, że otyłość jest potrzebna rodzinie chorego po to, by mąż czy żona mógł czuć się bardziej pewnie przy mniej atrakcyjnym partnerze.

Styl życia
Otyłość powstaje w wyniku spożywania nadmiaru tłuszczu oraz zbyt małej aktywności fizycznej. Obecnie prawie jedna czwarta Amerykanów powyżej 18. roku życia nie wykazuje żadnej aktywności ruchowej w wolnym czasie. Kobiety prowadzące siedzący tryb życia są siedmiokrotnie bardziej predysponowane do przybierania na wadze, natomiast mężczyźni czterokrotnie. Alkohol spożywany w nadmiernych ilościach prowadzi do zwiększonego dostarczania energii ('puste' kalorie), chorób wątroby i pęcherzyka żółciowego. Palenie papierosów obniża apetyt. Nie jest to jednak metoda pozwalająca utrzymać masę ciała i zachować zdrowie, ponieważ palenie i otyłość są pierwszymi możliwymi do uniknięcia przyczynami zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych. Osoby, które rzuciły palenie, są dwukrotnie bardziej narażone na przybranie na wadze w porównaniu do osób, które nigdy nie paliły. Związane jest to z kompensacyjnym zwiększeniem apetytu po zaprzestaniu palenia.

Czynniki fizjologiczne
Fizjologicznie apetyt regulowany jest wielkością posiłków, ich częstością, składem, smakiem jak również jest pod kontrolą ośrodkowego układu nerwowego (głównie podwzgórza). Na łaknienie mają wpływ neurotransmitery, głównie monoaminy: serotonina, dopamina, noradrenalina. Noradrenalina zwiększa na przykład apetyt na węglowodany, natomiast serotonina działa przeciwstawnie. Stwarza to możliwość poszukiwania nowych dróg terapii poprzez wpływ na stężenie w organizmie powyższych substancji. Stąd zastosowanie prozaku w leczeniu bulimii.

Ponieważ otyłość jako choroba często powoduje występowanie i współistnienie innych schorzeń, tylko lekarz znający historię choroby oraz znający pacjenta może decydować o najlepszym sposobie postępowania. Jednakże są pewne zasady, które można i powinno się stosować tak w trakcie leczenia nadwagi czy otyłości, ale również w przypadku, gdy musimy zadbać o utrzymanie należnej wagi.
Najważniejszą zmianą, jaką musimy utrwalić w trakcie leczenia otyłości to zmiana nawyków żywienia i stylu życia. Dlatego też należy koniecznie zmniejszyć spożycie tłuszczów, szczególnie zwierzęcych, jak również węglowodanów, cukrów czy mąki. Natomiast należy w naszym nowym sposobie żywienia położyć większy nacisk na takie składniki jak owoce, warzywa i zboża, ponieważ w tych produktach znajduje się bardzo dużo składników odżywczych takich jak: witaminy, białko, makro- i mikroelementy i błonnik, które są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania układu trawienia i całego metabolizmu. Powinniśmy zjadać około 5 posiłków dziennie z przerwami 2-3 godzinnymi.
Następnym elementem, o którym nie wolno zapominać jest ruch. Należy pamiętać, że tylko regularne uprawianie sportu będzie oddziaływało na nasz organizm leczniczo i profilaktycznie. Wystarczy nawet 20-30min gimnastyki w domu.

Odchudzanie kosztuje nas sporo wysiłku, ale warto! U ludzi otyłych stwierdza się podwyższone ryzyko zgonu. A co to za życie, nie dość, że krótkie to ciągle pod górkę; kpina w oczach przechodniów, brak aktywności, trudności w zawiązaniu butów, stres, depresja, unikanie przyjaciół.

Tylko 25% populacji nie ma skłonności do tycia, 50% cierpi z powodu nadwagi lub otyłości a pozostałe 25% każdego dnia z nią walczą poprzez ćwiczenia fizyczne, stosowanie diety, czy po prostu odmawianie sobie słodyczy. Życzę wam byście znaleźli się w tej pierwszej lub ostatniej grupie osób. Powodzenia!

Milka
(dlastudentki@dlastudenta.pl)

---