Perfekcjoniści to osoby, które wyznaczają sobie bardzo wysokie, czasem nierealistyczne standardy we wszystkim, co robią. Są przeważnie nietolerancyjni do popełnianych przez siebie błędów i niezwykle samokrytyczny. Przeważnie jest to dobra cecha, która pozwala odnieść sukces np. w sporcie, biznesie czy w zawodach artystycznych, gdzie liczy się precyzja i każdy szczegół. Nadmierny perfekcjonizm może jednak utrudniać codzienne funkcjonowanie i być czynnikiem wzmacniającym dla wielu zaburzeń psychicznych. Jak objawia się oraz czy można sobie z nim poradzić?

Zobacz również: Jak dbać o związek na odległość?

Neurotyczny perfekcjonizm

W przypadku nadmiernego perfekcjonizmu mówi się o perfekcjonizmie neurotycznym. Takie osoby próbują być doskonałe w każdym calu i we wszystkim, co robią. Nigdy nie mają poczucia, że wykonali swoją pracę wystarczająco dobrze i zawsze znajdują coś do poprawy. Nadmiernie się krytykują, a każde najmniejsze potknięcie odbiera im wiarę w siebie. Gdy tylko osiągają jakiś sukces, nie potrafią się z niego cieszyć i czują, że na niego nie zasługują. Często też nie umieją odpoczywać - mają poczucie, że tracą czas, gdy nie robią akurat nic produktywnego. Wysokie wymagania stawiają sobie nie tylko na polu zawodowym, ale także prywatnym.

Innym, mniej oczywistym przejawem perfekcjonizmu jest prokrastynacja, czyli nałogowe odwlekanie w czasie swoich obowiązków w obawie przed porażką. Do głowy wtedy dochodzi głos, że "lepiej nie zrobić czegoś wcale, niż zrobić to niedoskonale" co zamyka często możliwość rozwoju i poznawania nowych rzeczy.

Do czego prowadzi nadmierny perfekcjonizm?

Ciągłe obwinianie się i nadmierne krytykowanie prowadzi do poczucia niskiej wartości, lęków i ciągłego stresu. Nadmierny perfekcjonizm może prowadzić do skrajnego wycieńczenia nie tylko psychicznego, ale również fizycznego co przekłada się na problemy w codziennym funkcjonowaniu. Takie osoby są bardziej narażone na takie zaburzenia jak:

• depresja
• uzależnienia
• anoreksja 
• zaburzenia obsesyjno-kompulsywne
• choroba wieńcowa (choroba niedokrwienna serca)

Ćwiczenia na radzenie sobie z perfekcjonizmem

Źródeł neurotycznego perfekcjonizmu należy doszukiwać się w niskiej samoocenie oraz braku samooakceptacji - dlatego takie osoby czują ciągłą potrzebę bycia doskonałym i potwierdzenia własnej wartości. Kiedy ma się już świadomość rozwiniętego u siebie toksycznego perfekcjonizmu, można pomóc sobie w ciągłym dążeniu do perfekcji poprzez kilka ćwiczeń i codziennych praktyk. 

1. Zrobienie czasem czegoś niedoskonale. Wykonanie jakiejś rzeczy nie na 100%, ale na 90% i zobaczenie, co się wtedy stanie oraz obserwowanie swoich uczuć z tym związanych.
2. Stawianie sobie mniejszych poprzeczek.
3. Zadawanie sobie pytań o swoje lęki, np. "co się takiego stanie, jeżeli popełnię błąd?", "czego tak naprawdę się boję?", "czy świat się zawali, jeżeli popełnię błąd?" - po odpowiedzi na takie pytania okazuje się, że odczuwany strach przed porażką jest nieproporcjonalny do jego ewentualnych skutków.
4. Skoncentrowanie się na samej czynności, nie na wynikach - czyli bycie tu i teraz, zachowanie pełnej uważności przy wykonywaniu jakiejś czynności bez myślenia o efektach.
5. Powtarzanie sobie, że człowiek uczy się całe życie, a na błędach można się wiele nauczyć.
6. Szukanie źródeł braku samoakceptacji w swoim życiu.
7. Świętowanie każdego nawet najmniejszego sukcesu i postępu.
8. Dostrzeganie negatywnych skutków perfekcjonizmu w naszym życiu, np. utrata wolnego czasu, ciągłę zmęczenie, pogorszenie się stosunków z bliskimi.

MS

fot. pixabay

źródło: bodyclean.pl, ogrodprzemian.pl